1964 yılında Kaliforniya’nın San Diego şehrindeki öğrenciler olan Randy Gardner ve Bruce McAllister, bir bilim fuarı projesi için insanın gönüllü uykusuzluk sınırlarını test etmeye karar verdiler. Bu deney, uyku araştırmacısı Dr. William C. Dement’in gözetiminde gerçekleşti ve bir insanın uykusuz geçirebileceği en uzun süre rekorunu kırmalarını sağladı. 17 yaşındaki Randy Gardner, tam 264 saat, yani 11 gün 25 dakika boyunca uyanık kalarak dönemin dünya rekorunu kırdı. Bu çarpıcı deney, insan dayanıklılığını ve uykusuzluğun etkilerini açıkça gösterdi.
Deney, Dr. William Dement ve Sağlık Görevlisi Yarbay John J. Ross’un gözetiminde gerçekleşti. Araştırmacılar, Gardner’ın uykusuz geçen ikinci günden itibaren çeşitli etkiler yaşadığını rapor etti. Üçüncü gün itibarıyla, Gardner tekerlemelerle test edildiğinde kelimelerinde zorlanmaya başladı. Ruh hali değişimleri, konsantrasyon eksikliği, kısa süreli hafıza kaybı, paranoya ve halüsinasyonlar gibi ciddi semptomlar gösterdi.
Dr. Dement, Gardner’ın fiziksel olarak formda olduğunu söyleyerek, “Basketbol oynayarak ya da bowling gibi aktivitelerle onu harekete geçirebiliyorduk. Ancak gözlerini kapattığı anda uykuya dalıyordu,” dedi. 264,4 saatlik uykusuzluk maratonunun ardından Gardner, 14 saatlik derin bir uyku çekti ve uyandığında kendini yorgun hissetmediğini belirtti. Ancak yıllar sonra verdiği demeçte, yetişkinliğinde uykusuzluk sorunları yaşadığını ve bunun deneyin bir sonucu olduğunu dile getirdi.
Gardner’ın rekoru, insan vücudunun sınırlarını test eden bir başarı olarak tarihe geçti. Ancak aynı zamanda, uykusuzluğun fiziksel ve zihinsel sağlığa olumsuz etkilerini vurgulayan bir uyarı niteliği taşıyor.
