Herculaneum’dan çıkarılan antik bir parşömen, 79 yılında Vezüv Yanardağı’nın patlaması sonucu kömürleşerek son derece hassas hale gelmişti. Ancak bilim insanlarının gerçekleştirdiği yenilikçi bir çalışma sayesinde 2 bin yıl sonra ilk kez okunabildi.
FELSEFİ İÇERİK İHTİMALİ GÜÇLENİYOR
Bu parşömen, Herculaneum’dan çıkarılan diğer parşömenler gibi fiziksel olarak zarar görmeden incelenebilmesi için gelişmiş X-ray taramaları ve yapay zeka destekli analizler kullanılarak açılmıştır. Vesuvius Challenge ekibinden Stephen Parsons, parşömenin tamamının okunabildiğinden emin olduklarını belirtti.
İlk analizler, parşömende Yunanca harflerin belirgin şekilde görüldüğünü ve metnin büyük ihtimalle felsefi bir içerik taşıdığını ortaya koydu.
AÇILMAYA ÇALIŞILDIĞINDA PARÇALANMIŞTI
Herculaneum’da yıllar önce keşfedilen yüzlerce yanmış parşömenden bazıları, geçmişte açılmaya çalışıldığında fiziksel olarak parçalandı. Bu nedenle Oxford Üniversitesi’ne bağlı Bodleian Kütüphanesi’nde, bazı parşömenler uzun yıllar boyunca dokunulmadan muhafaza edildi.
BAŞARIYA ULAŞTIRAN YÖNTEM
Yüksek güçlü X-ray ışınlarıyla tarama yaparak, parşömen zarar görmeden incelendi. Ardından, yapay zeka sayesinde mürekkep izleri tespit edildi. Bilim insanları, hem papirüs hem de mürekkebin karbon bazlı olduğu için analiz yapmakta zorluk yaşandığını ancak bu yeni tekniklerle başarılı sonuçlar elde ettiklerini belirtiyorlar.
Uzmanlar, parşömenin tamamının okunmasının yanı sıra, ilerleyen dönemde daha uzun metinlerin ortaya çıkabileceğini ifade etti.