James Webb Uzay Teleskobu (JWST), evrende keşiflere devam ederken, Boğa takımyıldızında bulunan HH30 protostarının detaylarını ilk kez ortaya çıkardı. Hubble Uzay Teleskobu tarafından keşfedilen genç yıldız, JWST’nin güçlü kızılötesi algılayıcıları sayesinde daha önce hiç görülmemiş bir şekilde incelendi. Bu keşif, yeni doğan bir yıldızın şekillenme sürecini gözler önüne sererek gezegen oluşumu hakkında önemli ipuçları sunuyor.
Boğa takımyıldızında yer alan ve dünyadan yaklaşık 450 ışık yılı uzaklıkta bulunan HH30, LDN1551 adlı kararmış moleküler bulutun içinde gizlenmiş bir sistemdir. Yoğun gaz ve toz diskiyle çevrelenmiş olan HH30, henüz yeni doğmuş bir yıldızı barındırmaktadır. Herbig-Haro nesnesi olarak sınıflandırılan parlak bir nebula olan HH30, yeni yıldızlardan çıkan hızlı iyonize gaz jetlerinin çevresindeki maddeyle çarpışması sonucu oluşmaktadır.
JWST’nin güçlü kızılötesi algılayıcıları, HH30’un yapısını ayrıntılı bir şekilde incelemeye imkan tanımıştır. Elde edilen görüntüler, protostardan dışarıya fırlayan gaz ve tozdan oluşan koni şeklindeki çıkış akışını ve çok dar bir jet akımını ortaya koymuştur. JWST’nin hassas ekipmanları, protostardaki toz taneciklerinin hareketlerini takip etme imkanı sağlamıştır.
HH30’un yapısındaki fırlayan gaz ve toz akışlarının dinamikleri, ALMA teleskobu ile desteklenen gözlemler sayesinde daha da netleşmiştir. Araştırmalar, daha büyük toz taneciklerinin disk içinde hareket ederek ince bir tabaka oluşturduğunu ortaya koymuştur. Bu süreç, gezegen oluşumunun kritik bir aşaması olarak kabul edilmektedir; çünkü toz tanecikleri, bir araya gelerek daha büyük kayaçları ve nihayetinde gezegenleri oluşturmaktadır.
HH30’un merkezinden çıkan dar ve hızlı bir jetin varlığı, yapılan incelemelerle gözler önüne serilmiştir. Bu jetin etrafında daha geniş, koni şeklinde bir gaz akışı bulunmaktadır. Bu gözlemler, yalnızca HH30’un oluşumu hakkında değil, aynı zamanda güneş sistemimizin ve diğer gezegen sistemlerinin doğumu hakkında da önemli bilgiler sunmaktadır.
