Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), bugün açıkladığı politika faizi ve tuttuğu rezervlerle gündemde yer aldı. Kurum, Türkiye’nin tarihine derin izler bırakan önemli bir kurum olarak dikkat çekiyor. TCMB’nin rezervleri, 20 Eylül haftasında yaklaşık 156,4 milyar dolarla rekor kırdı. Swap hariç net rezervler ise geçen yılın mayıs ayına göre 90,5 milyar dolar artarak 5,5 yılın zirvesi olan 29,9 milyar dolara yükseldi.
Uygulanan ekonomi programı sayesinde cari açığın azalması ve rezervlerin artması, ülkenin risk primini düşürürken finansal istikrarı da güçlendiriyor. Merkez Bankası, faaliyete başlamasının 93. yıl dönümünü kutlarken, Türkiye’nin kendi para politikasını belirleme yönelimini destekleyen bir kurum olarak öne çıkıyor.
1923 yılında İzmir İktisat Kongresi’nde “milli devlet bankası” kurulması fikri üzerinde durulmasıyla başlayan süreç, 1930 yılında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu’nun kabul edilmesiyle sonuçlandı. Hükümetin finansal politikalarını tek elden yönetmek amacıyla kurulan Banka, faaliyetlerine 3 Ekim 1931’de başladı.
1930’larda yaşanan uluslararası zorluklar ve iç politikadaki değişimlerle birlikte, Merkez Bankası’nın rolü ve işlevleri de genişledi. Özellikle 1211 sayılı TCMB Kanunu’nun kabul edilmesiyle Banka’nın yasal statüsü ve yetkilerinde önemli değişiklikler gerçekleşti. Pfak estiği dönemde, Banka’nın ekonomideki etkinliğini artırmaya yönelik adımlar atıldı.
1980’lerde yaşanan ekonomik gelişmelerle birlikte, Türk ekonomisi önemli bir dönüşüm sürecine girdi. Bu süreçte, Merkez Bankası’nın rolü ve yetkileri de yeniden ele alındı. Özellikle 1980 sonrasında Banka, para ve kur politikalarını piyasa ekonomisiyle uyumlu bir şekilde belirleme yetkisine kavuştu.
2002 yılında Türk Lirası’ndan 6 sıfır atılarak Yeni Türk Lirası tedavüle çıkarıldı. Daha sonra 2005 yılında ise modern bir para politikası stratejisi olan enflasyon hedeflemesi rejimi uygulamasına geçildi. Bu süreçte Merkez Bankası’nın teknik ve kurumsal altyapısı güçlendirilerek, parasal istikrarın sağlanması ve sürdürülmesi için çalışmalar yürütüldü.
Bugüne kadar 27 farklı kişi TCMB Başkanı olarak görev aldı. Başkanlık koltuğunu devralan isimler arasında Selahattin Çam, Kemal Zaim Sunel, Mehmet Sadi Bekter gibi önemli isimler bulunmaktadır. Şu anki Başkan ise Dr. Yaşar Fatih Karahan olarak görev yapmaktadır.
